Wat heeft het gekost? | Jaarstukken 2023

In de volgende tabel staat het verloop van de lasten en baten van dit programma. Het verschil tussen lasten en baten is het saldo van baten en lasten. Om te komen tot het resultaat van dit programma verwerken we de mutaties in de reserves. De mutaties in de reserves bestaan uit toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves.

Overzicht baten en lasten in duizenden €
	Jaarrekening 2022	Begroting Primitief 2023	Begroting na wijziging 2023	Realisatie 2023	Verschil 2023
Lasten	101.557	93.724	113.214	123.611	-10.397
Baten	23.673	19.502	37.286	51.704	14.418
Saldo van baten en lasten	-77.884	-74.222	-75.927	-71.907	4.020
Toevoeging reserves	83	0	9.000	14.247	-5.247
Onttrekking reserves	1.456	1.067	7.478	3.221	-4.257
Resultaat	-76.511	-73.156	-77.449	-82.933	-5.485

Toelichting afwijkingen

In de volgende tabel lichten we de grote afwijkingen toe op dit programma. In de kolom "V of N" staat de V voor een voordeel en de N voor een nadeel.

Toelichting afwijkingen in duizenden €	Bedrag	V/N
Lasten
WMO en Welzijn
Inburgering In de afgelopen jaren hebben we vanuit het Rijk incidentele middelen ontvangen voor de voorbereiding en uitvoering van de Wet Inburgering. Besteding hiervan vindt plaats over meerdere jaren. Dit saldo maakt daar onderdeel van uit. Er ligt een verzoek om dit bedrag over te hevelen naar 2024 via saldobestemming.	824	V
Welzijnsinstellingen Betreft niet bestede middelen voor extra inzet rondom inloop en daginvulling (ontmoeting) en ondersteuning van vrijwilligers. Voor inloop/daginvulling wordt nog een visie opgesteld.	83	V
Jeugd- en jongerenwerk In de begroting is rekening gehouden met kosten van het project Kansrijke Start. Een gedeelte van de kosten (projectleiderskosten) hebben we kunnen onderbrengen binnen de subsidieregeling SPUK/Integraal Zorg Akkoord (IZA).	60	V
Wet Inburgering 2021 De verplichtingen inburgering zijn t.o.v. 2022 sterk toegenomen doordat er in 2023 een sterke groei is geweest van het aantal cliënten.	434	N
Cliëntondersteuning We hebben middelen ontvangen van het Ministerie van VWS voor het koploperschap onafhankelijke cliëntondersteuning. Besteding hiervan vindt plaats over meerdere jaren. Het saldo van baten en lasten is overgeheveld naar 2024.	157	V
WMO, woon- en vervoersvoorzieningen, collectief vervoer en hulp bij het huishouden De aantallen voor woon- en vervoersvoorzieningen zijn gestegen als gevolg van de vergrijzing, het landelijk beleid dat mensen langer zelfstandig thuis moeten blijven wonen en het abonnementstarief. Voor hulp bij het huishouden zijn extra kosten door nabetaling van een hoger tarief in verband met CAO wijziging over het 4e kwartaal van 2023. Bij collectief vervoer is een voordeel omdat het gebruik van de regiotaxi sinds de coronaperiode lager is. Het totaal van deze Wmo voorzieningen is € 286.000 nadelig.	268	N
Begeleiding en ondersteuning WMO Extra kosten door solidariteit op zintuiglijk gehandicapten en over het algemeen zien we dat er minder begeleidingsuren in de lagere categorieën worden toegekend (tot 60 minuten) en meer in de hogere categorieën.	209	N
Beschermd Wonen WMO De kosten voor beschermd wonen worden vergoed door de centrumgemeente. Deze vergoeding wordt bij de baten verantwoord. De lasten en baten zijn vooraf € 304.000 hoger ingeschat. Zo waren er in 2023 minder cliënten beschermd wonen dan in 2022. Hiernaast is er van het lokale uitvoeringsbudget € 519.000 niet besteed. Een aantal plannen is nog in voorbereiding of ontwikkeling.	823	V
Toeslagenaffaire Bestedingen betreffen de ingezette trajectzorg aan gedupeerden. Het is van tevoren moeilijk in te schatten hoeveel gedupeerden zich melden en wat zij aan zorg nodig hebben. In 2023 hebben zich daarnaast flink meer gedupeerden zich gemeld t.o.v. het jaar ervoor en de complexiteit van de problematiek is toegenomen. Hiermee zijn de lasten dus ook flink hoger dan vooraf geraamd.	198	N
Werk en Inkomen
Participatiewet De uitgaven voor de Loonkostensubsidie zijn in 2023 fors hoger dan geraamd vanwege het realiseren van meer banen voor onze cliënten. Verder zijn er minder terugontvangsten Loonkostensubsidie gerealiseerd dan begroot doordat de regelgeving is gewijzigd. Bij verzuim benaderd de werkgever nu het UWV in plaats van LKS door te laten lopen bij verzuim.	511	N
Bbz kapitaalverstrekkingen Jaarlijks wordt er budget gereserveerd voor het verstrekken van kapitaalverstrekkingen voor de Bbz. In 2023 hebben er geen verstrekkingen plaatsgevonden.	125	V
Bijzondere bijstand De baten uit de update die we ontvangen van het rijk in december waren niet opgenomen in de begroting. Toen de update verscheen (6 december), was het niet meer mogelijk om dit via een raadsbesluit in de begroting te verwerken. Daarom zijn ook de uitgaven niet geraamd, maar wel uitgegeven. Verder zijn er hogere lasten in verband met de energietoeslag. Meierijstad gaat voor de toekenning van de toeslag uit van 130% van het sociaal minimum, in plaats van de rijksregeling die uitgaat van 120% van het sociaal minimum. Hierdoor is bijna 1 miljoen euro meer uitgekeerd dan het hiervoor beschikbare budget.	3.488	N
Schuldhulpverlening Er is voor schuldhulpverlening ruim € 100.000 minder uitgegeven omdat er meer cliënten intern geholpen zijn en daardoor minder cliënten zijn doorgestuurd naar de kredietbank in ’s-Hertogenbosch. Het helpen van cliënten intern kost de gemeente minder middelen. Hierdoor zijn er minder kosten in rekening gebracht	102	V
Armoede en schulden Dit jaar is de looptijd van de minnelijke schuldregeling (msnp) verkort van 36 maanden naar 18 maanden. Lopende trajecten vóór 1 juli bleven wel tot 36 maanden doorlopen. Om dit recht te trekken, heeft het college besloten een lokale overgangsregeling te creëren waarbij ook de lopende trajecten teruggebracht worden tot maximaal 18 maanden. Deel van de trajecten volgen in 2024..	126	V
Sociale Werkvoorziening De inzet van de reserves bij IBN worden op deze post als uitgaven en inkomsten geboekt, dit betreft bij de uitgaven een bedrag van € 340.000 terwijl er maar € 96.000 begroot was zodat hierdoor een tekort is van € 244.000. Verder is de septembercirculaire 2023 niet in de begroting meegenomen, dit betreft een bedrag van € 218.000.	463	N
Participatiewet Trajecten en WIW dienstverbanden Tot 2023 werd buiten het bedrag dat bij de updates van het rijk worden toegekend ook door de gemeente een bedrag van € 500.000 extra begroot. Omdat het uit de updates van het rijk niet meer één op één gehaald kan worden, is er geen verhoging toegepast terwijl er wel meer budget door het Rijk wordt toegekend.	827	N
Jeugdzorg Jeugdzorg Het tekort bij de jeugdzorg (inclusief de verstrekte PGB's) wordt voornamelijk veroorzaakt door nog steeds hoge aantallen jeugdigen in de GGZ, meer complexe en excessieve (dure) casuïstiek en extra compensatie voor prijsstijgingen van de Gecertificeerde Instellingen. De kosten kunnen met name bij de dure verblijfsvormen per jaar behoorlijk fluctueren. In 2023 waren er nog kleine meevallers op o.a. regionale kosten en dekking vanuit extra gelden SPUK/Integraal Zorg Akkoord (IZA). Zonder deze meevallers was het nadeel nog hoger.	1.388	N
Eenmalige budgetten Sommige eenmalige budgetten zijn niet geheel benut of nog niet afgerond. Meestal dekken we eenmalige budgetten uit reserves. Als het budget nog niet volledig is uitgegeven, dan is de onttrekking uit de reserve ook niet voor het volledige bedrag verwerkt. Wij stellen voor de budgetten (deels) over te hevelen volgens het overzicht eenmalige budgetten hieronder.	3.704	N
Doorberekende loonkosten Loonkosten rekenen we toe naar taakvelden binnen de begrotingsprogramma's. Door vacatures, verloop en verschuivingen wijken de werkelijke lasten af van de geraamde. lasten. De afwijkingen laten we in totaal zien per programma.	1.461	N
Doorberekende kapitaallasten
Overige afwijkingen, per saldo	339	V
Baten
WMO en Welzijn
Cliëntondersteuning We hebben middelen ontvangen van het Ministerie van VWS voor het koploperschap onafhankelijke cliëntondersteuning. Besteding hiervan vindt plaats over meerdere jaren. Het saldo van baten en lasten wordt overgeheveld naar 2024. Dit bedrag valt weg tegen het voordeel aan de lastenkant.	157	N
Beschermd Wonen WMO Eind 2023 hebben we een uitkering ontvangen van ruim € 3 mln uit de regionale reserve Beschermd Wonen/Maatschappelijke opvang. Deze uitkering wordt gestort in de lokale bestemmingsreserve BW/MO. Hiernaast hebben we in 2023 € 304.000 minder lasten beschermd wonen dan geraamd en hierdoor ook minder declaraties bij Den Bosch die de middelen voor beschermd wonen beheert.	2.790	V
Toeslagenaffaire Inkomsten uit het rijk betreffen de ingezette trajectzorg aan gedupeerden. Het is van tevoren moeilijk in te schatten hoeveel gedupeerden zich melden en wat zij aan zorg nodig hebben. In 2023 hebben daarnaast flink meer gedupeerden zich gemeld t.o.v. het jaar ervoor en de complexiteit van de problematiek is toegenomen. Hiermee zijn de baten ook flink hoger dan vooraf geraamd.	198	V
Werk en Inkomen
Participatiewet De algemene uitkering is in september 2023 via de update van het rijk aangepast en ruim 1,8 miljoen euro hoger dan in een eerder stadium was aangegeven. De begroting is met dit bedrag niet meer aangepast.	1.865	V
Bbz kapitaalverstrekkingen Omdat er in 2023 geen kapitaalverstrekkingen Bbz hebben plaatsgevonden kunnen er ook geen baten voor nieuwe verstrekkingen in de exploitatierekening geboekt worden.	142	N
Bijzondere bijstand Het voordeel betreft de opvoering van nieuwe debiteuren in verband met terugvordering bijzondere bijstand en een voordeel, omdat er meer ontvangen terugvordering debiteuren waren dan er is begroot.	112	V
Doorberekening salariskosten Zie toelichting onder lasten. een deel van de hogere salariskosten is op basis van de Dienstverleningsovereenkomst doorberekend aan Bernheze en Boekel.	215	V
Wet Sociale Werkvoorziening Door meer maatwerk voor de mensen die gebruik maken van de wet sociale werkvoorziening (wsw) is er ook meer bijdrage van diensten die we afnemen van derden. Dit leidt ook tot hogere lasten (zie toelichting lasten).	307	V
Participatiewet Trajecten en WIW dienstverbanden Bij IBN is er een reserve waar een deel van over was en die terug is overgemaakt naar onze gemeente.	96	V
Wet inburgering 2021 Bij de wet inburgering 2021 is in 2023 in de begroting een bedrag van € 96.000 voor dekking van de uitgaven meegenomen. De uitgaven waren in 2023 € 434.000 hoger dus is dit bedrag aangevuld met € 434.000 uit het budget van het Rijk. Het restant van het budget (ruim € 409.000) is volgens de regels meegenomen naar de balans als vooruit ontvangen bedrag voor de dekking van de uitgaven in 2024 en verder.	434	V
Eenmalige budgetten Zie toelichting bij de lasten	8.793	V
Overige afwijkingen, per saldo	93	N
Totaal gerealiseerd resultaat baten en lasten	4.020	V
Onttrekkingen reserves
Lagere onttrekking i.v.m. nog niet uitgegeven eenmalige budgetten	3.421	N
Lagere onttrekking i.v.m. niet uitgegeven personeelskosten	17	N
Lagere onttrekking i.v.m. niet uitgegeven budget inburgering	787	N
Lagere onttrekking i.v.m. niet uitgegeven budget wijk- en dorpsraden	32	N
Toevoegingen reserves
Hogere toevoeging aan reserve beschermd wonen i.v.m. ontvangen rijksbijdrage	3.614	N
Hogere toevoeging aan reserve kapitaallasten i.v.m. ontvangsten eenmalige budgetten	1.628	N
Hogere toevoeging aan reserve sociaal domein	5	N
Totaal mutaties reserves	-9.504	N
Totaal gerealiseerd resultaat	-5.484	N

Over te hevelen eenmalige budgetten

Op de meeste eenmalige budgetten zijn de door de raad vastgestelde spelregels van toepassing. Deze spelregels staan bij de grondslagen (onder Financiën) gepresenteerd. In de volgende tabel staan de eenmalige budgetten die we willen overhevelen naar 2024. De budgetten met een over te hevelen bedrag vanaf € 50.000 zijn apart gepresenteerd met een toelichting. De overige budgetten zijn als één bedrag opgenomen.

Over te hevelen eenmalige budgetten (bedragen x € 1.000)
Budget	Besluit	Geraamd	Werkelijk	Restant geraamd	Toelichting
Jan Tinbergenstraat 1 (SO)	2023	198	84	113	De beschermde status voor Oekraiense vluchtelingen geldt tot maart 2025.
Extra middelen jeugdzorg 2021	2023	261	84	178	Middelen zijn in 2024 noodzakelijk voor subsidie kenniscentrum kind en scheiding en voor projecten in het kader van hervormingsagenda jeugd.
Transformatiebudget Jeugdzorg	2022	411	86	325	Betreft middelen voor regionaal meerjarige projecten transformatie ten behoeve van verandering jeugdzorglandschap. Projecten zijn deels uitgevoerd in 2023 en lopen door in 2024.
Compensatiereg energie gebouwen sociaal domein	2023	100	20	80	Het restant van dit eenmalig budget wordt in 2024 ingezet voor de uitvoering van de ‘Eenmalige subsidieregeling compensatie hogere energielasten verenigingen en stichtingen 2023’.
Inclusieve samenleving	2021	371	85	286	Een inclusieve samenleving, waarin iedereen mee kan doen, is één van de prioriteiten uit het coalitieakkoord. Om dit vorm te geven werkt het programmateam inclusie aan diverse onderwerpen die bijdragen aan een inclusieve samenleving. De raad is in februari 2024 via een raadsinformatiebrief geïnformeerd over wat er in 2023 is gedaan. Van het restantbudget hevelen we € 85.000 over naar 2024. Het overige deel kan vrijvallen.
Mobiliteitscentrum Meierijstad	2021	602	96	507	Het mobiliteitscentrum is gerealiseerd en blijft in ontwikkeling. Zo blijven we afstemmen met ontwikkelingen die spelen op de lokale arbeidsmarkt maar ook met zaken die regionaal of landelijk spelen. Op 21 december jl. heeft er een beeldvormende avond plaatsgevonden over PIM.
Inloopvoorzieningen en daginvulling	2022	178	0	178	Gelet op ambitie in CWP in elke wijk en kern een inloopvoorziening en dagbesteding, wordt een uitvoeringsplan geschreven. Het uitvoeringsplan, dat door personele wisselingen is vertraagd, wordt in 2024 afgerond en leidt tot een nieuwe subsidieregeling en ondersteuningsstructuur voor vrijwilligers bij inloopvoorzieningen. In 2023 is de kaart met locaties voor inloop en dagbesteding afgerond en zijn de vragen van inloopvoorzieningen opgepakt en afgehandeld.
PIM / Participatie	2021	966	76	890	In 2025 willen we voor iedereen die kan en wil werken een garantie bieden op werk of een zinvolle dagbesteding. De diverse PIM Labels blijven we doorontwikkelen. Daarnaast bouwen we ook verder aan onze (digitale) dienstverlening. Hierbij betrekken we onze diverse partners zoals WSD, IBN, UWV, POM, de gemeenten Boekel en Bernheze, enz. Op 21 december jl. heeft er een beeldvormende avond over PIM plaatsgevonden.