Het is voor de gemeenten verplicht een basisset van vijf financiële kengetallen op te nemen. Deze kengetallen zijn bedoeld om de gemeentelijke financiële positie inzichtelijker te maken en de vergelijkbaarheid tussen gemeenten te vergroten.
De provinciale toezichthouder hanteert een signaleringswaarde voor de financiële kengetallen welke hieronder zijn weergegeven.
In onderstaande tabel zijn de verplichte financiële kengetallen (BBV) opgenomen:
Kengetallen | Jaarrekening 2023 | Begroting 2023 | Jaarrekening 2022 |
|---|---|---|---|
Netto schuldquote | 40% | 45% | 39% |
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen | 38% | 43% | 38% |
Solvabiliteitsratio | 43% | 31% | 41% |
Grondexploitatie | 24% | 13% | 28% |
Structurele exploitatieruimte | 3,80% | 1,52% | 8,95% |
Belastingcapaciteit | 96% | 96% | 96% |
Signaleringswaarden provincie:
Landelijke signaleringswaarden | Minst risicovol | Neutraal | Meest risicovol |
|---|---|---|---|
Netto schuldquote | <90% | 90-130% | >130% |
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen | <90% | 90-130% | >130% |
Solvabiliteitsratio | >50% | 20-50% | <20% |
Grondexploitatie | <20% | 20-35% | >35% |
Structurele exploitatieruimte | 0% | <0% | |
Belastingcapaciteit | <95% | 95-105% | >105% |
De kengetallen van de begroting 2023 vergeleken met de signaleringswaarden van de provincie.
Kengetallen | Minst risicovol | Neutraal | Meest risicovol |
|---|---|---|---|
Netto schuldquote | x | ||
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen | x | ||
Solvabiliteitsratio | x | ||
Grondexploitatie | x | ||
Structurele exploitatieruimte | x | ||
Belastingcapaciteit | x |
Voor de beoordeling van de financiële positie van gemeenten is het belangrijk dat zowel naar de balans als naar de exploitatie wordt gekeken. De kengetallen netto schuldquote en netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen, solvabiliteitsratio en grondexploitatie hebben betrekking op de balans. De kengetallen structurele exploitatieruimte en belastingcapaciteit brengen tot uitdrukking of een gemeente over voldoende structurele baten beschikt en welke mogelijkheid de gemeente heeft om de structurele baten op korte termijn te vergroten.
Netto schuldquote
De netto schuldquote geeft inzicht in het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. Het geeft zodoende een indicatie in welke mate de rentelasten en aflossingen op de exploitatie drukken. Bij een schuldquote hoger dan 130% is er sprake van een zeer hoge schuld. Een netto-schuldquote die boven de 100% uitstijgt geeft aan dat er weinig leencapaciteit over is om de gevolgen van financiële tegenvallers op te vangen. De werkelijke netto schuldquote van de gemeente Meierijstad ligt op 40% voor 2023.
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen
Omdat bij verstrekte leningen onzekerheid kan bestaan of ze allemaal worden terugbetaald wordt bij de berekening van de netto schuldquote onderscheid gemaakt door het kengetal te berekenen zowel inclusief als exclusief de doorgeleende gelden. Op die manier wordt duidelijk wat het aandeel van de verstrekte leningen in de exploitatie is en wat dat betekent voor de schuldenlast.
De netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen is voor 2023 berekend op 38%. Hoewel over de verstrekte leningen een risico gelopen wordt, kan verondersteld worden dat deze middelen worden terugbetaald.
Solvabiliteitsratio
De solvabiliteitsratio geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan zijn financiële verplichtingen te voldoen. Hoe hoger de solvabiliteitsratio, hoe groter de weerbaarheid.
Als signaalwaarde voor de solvabiliteitsratio geldt een percentage van 20%. Bij een solvabiliteitsratio lager dan 20% heeft een gemeente zijn bezit zeer zwaar belast met schuld. De solvabiliteitsratio voor 2023 van de gemeente Meierijstad is 43%.
Grondexploitatie
Dit kengetal geeft weer hoe de boekwaarde van de grond zich verhoudt tot de totale (geraamde) baten. De boekwaarde van de voorraden grond is van belang, omdat deze waarde moet worden terugverdiend bij de verkoop. Het kengetal voor 2023 is voor de gemeente Meierijstad 24%. De activiteiten van de grondexploitatie kunnen worden gekwalificeerd als neutraal gelet op de landelijke richtlijn waarbij de boekwaarden van de gemeentelijke grondexploitaties worden afgezet tegen de totale baten van de gemeente Meierijstad. In de paragraaf grondbeleid zijn de voornaamste risico's beschreven.
Structurele exploitatieruimte
Bij de berekening van dit kengetal kijken we naar de structurele baten en lasten in relatie tot de totale baten. Een positief percentage betekent dat de structurele baten toereikend zijn om de structurele lasten te dekken.
Het kengetal bij de jaarstukken 2023 is nagenoeg gelijk aan de inschatting bij de begroting 2023 (4%). Bij een begroting bestaan structurele budgetten nagenoeg volledig uit structurele baten of lasten. In de loop van het jaar kunnen hierop incidentele aanpassingen komen. Volgens de voorgeschreven indeling rekenen we die incidentele afwijkingen toch als structureel. Voorbeelden zijn incidentele uitkeringen die we in de loop van het jaar ontvangen zoals binnen de algemene uitkering en incidenteel lagere kapitaallasten. Dit kengetal is daarom bij een begroting meer bruikbaar, dan bij de jaarstukken.
Belastingcapaciteit
We relateren de ruimte die een gemeente heeft om zijn belastingen te verhogen vaak aan de totale woonlasten. Het COELO publiceert deze lasten ieder jaar in de Atlas van de lokale lasten. Onder de woonlasten verstaan we de OZB, de rioolheffing en reinigingsheffing voor een woning met gemiddelde WOZ-waarde in die gemeente. De belastingdruk in de gemeente Meierijstad wordt berekend na vaststelling van de belastingen en tarieven.
Totaal beoordeling
De schuldquoten vallen voor 2023 in de categorie het minst risicovol
De solvabiliteitsratio van 43% valt onder een neutrale waardering. De grondexploitatie bedraagt 24%, het percentage is ten opzichte van 2022 gedaald en valt in de categorie minst risicovol.
De structurele exploitatieruimte is 3,80% voor 2023. Gelet op de verwachte financiële ontwikkelingen in de meerjarenraming en de financiële consequenties voortvloeiende uit het college werkprogramma, blijft de structurele exploitatieruimte een aandachtspunt voor de komende jaren. Zeker vanaf 2026.