Toelichting passiva

Het eigen vermogen is ingedeeld in drie categorieën:  algemene reserve, bestemmingsreserves en het gerealiseerd resultaat 2023.

Algemene risicoreserve
Buffer ter afdekking van de geïnventariseerde risico's in het kader van risicomanagement en ter afdekking van de schommelingen in de jaarrekeningresultaten. Daarnaast wordt beschikbare ruimte ingezet voor incidentele (nieuwe) ontwikkelingen. De gemeente Meierijstad vindt dat er minimaal een ratio moet zijn van 1,0, wat gezien wordt als voldoende. Zie ook de toelichting in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing. Het aanhouden van te veel reserves is geen doel op zich.

 In 2023 hebben o.a. de volgende onttrekkingen plaatsgevonden:

Reserve risicoprofielen grondexploitatie
Voor het afdekken van risico's grondexploitatie is bij de jaarrekening 2017 een bestemmingsreserve gevormd uit tussentijdse winstnemingen 2017 van € 16,7 miljoen.
Bij de besluitvorming omtrent de begroting 2020 is besloten om deze bestemmingsreserve vanaf 2020 om te vormen tot een algemene reserve risico's grondexploitaties.
In 2023 hebben toevoegingen plaatsgevonden als gevolg van tussentijdse winstnemingen grondexploitatie 2023 (€ 5,4 miljoen). Het vormen van verliesvoorziening (€ 10,7 miljoen) is onttrokken aan de reserve.

Reserve dekking kapitaallasten
Administratief verloop van geactiveerde investeringen waarvan afschrijvingslasten worden gedekt uit reserve. Alleen voor investeringen waarvoor voeding van de reserve heeft plaatsgevonden. Voor de afschrijvingslasten van de betreffende investeringen worden bedragen onttrokken en ten gunste van de jaarlijkse exploitatie gebracht.
De afschrijvingslasten welke in 2023 zijn onttrokken bedragen € 1.181.000. Bij de fusie is besloten om vanaf 1 januari 2018 te groeien naar een situatie waarin alle afschrijvingslasten ten laste gebracht worden van de exploitatie en geen gebruik meer te maken van deze dekkingsreserve. Jaarlijks zal een bedrag van € 3,5 miljoen van de reserve vrijvallen ten gunste van de algemene risicoreserve.

Bij de vaststelling van de begroting 2024 is besloten om een de dekkingsreserve kapitaallasten te gaan gebruiken voor de voorgenomen investeringen van het Omnipark Erp en de Optimalisatie bestuurscentrum. Bij raadsbesluit van november 2023 is besloten om een bedrag van € 12,5 miljoen toe te voegen in verband met de aankoop van woningen van het Rijksvastgoedbedrijf.Dit bedrag is toegevoegd in 2023.

Reserve sociaal domein
Er is een "Reserve Sociaal Domein" ingesteld. Deze bestemmingsreserve is ingesteld om de eventuele gevolgen in verband met de grote risico’s van de decentralisaties op te vangen.
Tot en met 2019 werden de in enig jaar niet bestede budgetten sociaal domein toegevoegd aan de bestemmingsreserve. Bij vaststelling van de 2e bestuursrapportage 2020 is besloten dat de budgetten, die in de (gewijzigde) begroting 2020 als dekking de bestemmingsreserve sociaal domein hebben bij de jaarrekening te verrekenen met deze reserve. Andere over- of onderschrijdingen van de budgetten binnen programma sociaal domein lopen via het jaarrekeningresultaat.
Bij de vaststelling van de begroting 2021 is besloten om de bestemmingsreserve Sociaal domein te handhaven voor het bestedingsdoel transformatie, preventie en innovatie binnen het sociaal domein.

Onttrekkingen 2023 hebben plaatsgevonden voor o.a.:

Reserve Rembrandtlaan
Bij het vaststellen van de jaarrekening 2018 is de voorziening Rembrandtlaan omgezet naar een bestemmingsreserve Rembrandtlaan. Invulling van het project waar deze middelen voor bedoeld zijn moet nog verder worden uitgewerkt. Er hebben in 2023 geen mutaties plaatsgevonden op deze reserve.

Reserve Beschermd Wonen
Vanaf 1 januari 2023 krijgt elke gemeente voor een periode van 10 jaar, stapsgewijs een
(toenemend) budget voor nieuwe cliënten Beschermd Wonen. Deze opbouw is gebaseerd op een
landelijk gemiddelde instroom. Het is nog onduidelijk of dit landelijk gemiddelde past bij de
werkelijke instroom in onze regio. Ook zien we de afgelopen jaren een toename van het aantal
cliënten in Beschermd Wonen. Dit is voor iedere gemeente een financieel risico wanneer de
instroom hoger is dan begroot in het lokale budget. Om dit risico de eerste vier jaar te beperken
werken we in de jaren 2022-2025 nog met een regionaal budget.
Het regionaal budget bestaat uit het budget van de centrumgemeente plus de uitkering aan de
lokale gemeenten voor de nieuwe cliënten. De regiogemeenten oormerken dit geld en een
eventueel opgebouwde reserve, op de lokale begroting voor Beschermd Wonen.
Vanwege de risico’s van de decentralisatie, de transformatie en de regionale afspraken en
afhankelijkheid, is bij raadsbesluit van 4 november 2021 voor de jaren 2022 t/m 2025 een bestemmingsreserve ingesteld.
In 2023 is de ontvangen bijdrage ad € 3,6 miljoen toegevoegd aan deze reserve.